روزنامه رسالت روز گذشته، گزارشی تحت عنوان «صید ترال بلای جان صیادان» را منتشر کرد اما در متن این گزارش، جای اظهارات تخصصی مجموعه شیلات کشور خالی بود. برای روشن شدن ابعاد مسئله، روابط عمومی سازمان شیلات ایران طی تنظیم مصاحبه خبرنگار روزنامه رسالت با دکتر نبی‌الله خون میرزایی معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران به ارائه تحلیلی دقیق و منطبق بر واقعیت، از منظر تخصصی به حوزه صید «ترال» پرداخت تا حاشیه‌سازی و بهره‌برداری سیاسی از سوی برخی عناصر که نیت خیرخواهانه‌ای ندارند، باعث نادیده گرفتن اقدامات ارزشمند این بخش نشود.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی به نقل از روابط عمومی سازمان شیلات ایران، معاون وزیر و رئیس سازمان شیلات ایران با بیان این که صید ترال در سراسر دنیا انجام می‌شود و حدود 20 میلیون تن از کل صید جهانی با این روش، صورت می پذیرد که نزدیک به 25 درصد از مجموع صید جهانی را در برمی گیرد، اظهار داشت: در ایران هم، سال 98 حدود 44 هزار تن ماهی و حدود 6 هزار تن میگو با این روش صید شده است، در واقع هم با روش ترالِ میان آبی برای «فانوس ماهیان» و ماهیانی که در سطوح میانی آب زندگی می کنند و هم در ارتباط با میگو چون کفزی است از این روش استفاده می شود و تقریبا در حدود 6 هزار تن میگو و 44 هزار تن ماهی از این طریق به دست آمده است.

دکتر خون میرزایی تاکید کرد: ترال برای گونه‌هایی که با روش متعارف صید نمی‌شوند، به کار می‌رود. به عنوان مثال برای صید «فانوس ماهیان» ناچار هستیم از این روش استفاده کنیم، چون روش دیگری برای صید وجود ندارد. تصور کنید گونه‌ای از ماهی در حدود 4 تا 5 سانتی متر طول و نیم گرم وزن دارد، این ماهی کوچک و ریز را با هیچ روشی غیر از ترال نمی‌توان صید کرد یا میگوی کفزی، با قلاب قابل صید نبوده و راهی به جز ترال برای صید کردنش نیست. در تمام دنیا هم به همین روش صید صورت می‌گیرد.

وی به این مسئله اشاره کرد که تقریبا در ناوگان صید ترال شامل فانوس ماهیان چیزی در حدود 4500 نفر مشغول به کار هستند. در ناوگان صید میگو در حدود 10 تا 15 هزار نفر مشغول به کارند و فعالیت صیادی را انجام می‌دهند. با این تفاسیر باید ببینیم آن انتقادی که مدنظر است، درباره چیست؟ اگر درباره میگو باشد که دوره صید ما، دو بازه یک ماهه یا دوبازه 45 روزه صید انجام می‌شود، در حالی که دوره صید میگو در کویت، 6 ماه است و ما نباید برای خود محدودیت غیرمنطقی ایجاد کنیم و در واقع خودزنی کرده و جامعه صیادی را که جامعه مرزبان ما هستند، از شرایط کار محروم کنیم. بنابراین تشکل‌های رسمی و اتحادیه صیادی باید در این رابطه اظهار نظر داشته باشد، چون کسانی که خود را به عنوان صیاد معرفی کرده و با رسانه ها صحبت می‌کنند، مشخص نیست اینها صیاد مجاز هستند یا غیرمجاز. آیا حرف آنان صحت دارد یا ندارد.

رئیس سازمان شیلات ایران در مورد نظارت‌های این مجموعه توضیح داد: ما در شیلات برای نظارت بر ناوگان‌های صیادی به طور کلی، 6 لایه نظارتی داریم، اولین لایه نظارتی مربوط به هنگامی است که شناور می‌خواهد از اسکله بیرون برود، در این زمینه شناور و ادوات صید کنترل می‌شود، دیگر اینکه، بازرسی هم در یگان حفاظتی دریا انجام می شود و روی کشتی های صیادی، سامانه «وی ام اس» فعال است و وقتی صید می آید در اسکله تخلیه شده و مجددا کنترل صورت می گیرد و مخبرین محلی و همکاران مورد اعتماد ما در جامعه صیادی، در موضوعات مختلف به ما اطلاعات می دهند و برای کشتی‌های غیرصنعتی فانوس ماهیان، ناظر مقیم مستقر است، بنابراین لایه های مختلف نظارتی وجود دارد و از طرفی مجازات های بازدارنده، حسب رسیدگی به تخلفات در کمیسیون ها اعمال می شود.

همچنین به منظور روشنگری بیشتر موضوع، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار روزنامه رسالت گفت: مجوزهایی که برای صید ترال در منطقه سیستان ‌و ‌بلوچستان صادر شده، مربوط به شناورهای کلاس فردوس هستند که صدور مجوز این شناورها به 25 تا 30 سال پیش بازمی‌گردد و کلیدواژه «ژن‌های خوب» که با کشتی‌های صیادی در منطقه چابهار فعالیت می‌کنند، درست نیست و مصداق قابل قبولی هم ندارد.

سید پرویز محبی افزود: سرمایه‌گذاران 25 یا 30 سال پیش در این زمینه اقدام کرده‌اند و امسال در منطقه سیستان و بلوچستان، از میان 9 فروند کشتی، فقط 5 فروند فعال شده‌اند و در چارچوب مشخصی تحت عنوان آیین نامه صید فعالیت می کنند، در این آیین نامه جزئیات تمام فعالیت شناورها را قید کرده‌ایم، از محدوده جغرافیایی تا زمانی که می‌توانند فعالیت کنند. در واقع تمام توصیه‌های لازم به مالکین شناور ابلاغ می‌شود و آن‌ها موظف به رعایت هستند.

این مسئول با بیان این که برای این‌که از صحت و سلامت عملکرد شناورها اطمینان حاصل کنیم، اقدامات نظارتی را دستور کار قرار داده‌ایم، اظهار داشت: از جمله پایش مستمر و شبانه‌روزی شناورها که در واقع هم از استان می‌توان این کنترل را انجام‌ داد و هم از دفتر تهران. ضمن این ‌که در شناورها دارای ناظر مقیم هستیم و اینها تمام اطلاعات صید را ثبت و ضبط می‌کنند. این شناورها مجاز به صید ماهی مرکب، حسون و سلطان هستند و از آنجایی که صید آن‌ها ترال است، طبیعتا بخشی از صید مربوط به گونه‌های ناخواسته است که مقداری از آن 20 تا 30 درصد می‌باشد و بیشتر از این نیست و اگر فشاری بر روی منابع و ذخایر آبزی داریم، نمی‌توانیم بگوییم حاصل فعالیت کشتی‌ها در آن منطقه است.

به گفته وی، در منطقه چابهار، فعالیت‌های غیرمجاز صیادی گسترده است و صیادان غیرمجاز،‌ انواع روش‌های صید را به‌کار می‌گیرند تا بتوانند از منابع آبزی استحصال کنند. فعالیت‌های غیرمجاز صیادی خرد آنقدر زیاد است که تأثیر منفی اش چنین وضعیتی را به‌وجود آورده است، اما برای شناورهای متخلف، دارای کمیسیون رسیدگی به تخلفات صیادی هستیم و برابر تخلف آنان می توانیم تا سه ماه محروم کنیم و اگر ارتکاب تخلف، مجرمانه باشد، به محاکم قضائی فرستاده می‌شوند و در آنجا برخوردهای لازم صورت می‌پذیرد.

معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران با اشاره به این‌که شناورها، کشتی را جایی هدایت می‌کنند که صیاد سنتی توان استحصال منابع آبزی را در آن نقطه ندارد، توضیح داد: این‌گونه نیست که شناور به منطقه صیاد سنتی وارد شود. در واقع برای حریم‌ها،‌ تعریف و مرزبندی انجام شده و هیچ گونه تداخلی با یکدیگر ندارند. اگر تعدی و تخطی انجام شود، برخوردهای لازم صورت می‌پذیرد. شاید صیادی مجوز صید نداشته باشد و به صورت غیرمجاز در آب فعالیت کند و در حریم شناوری یک کشتی وارد شود که مجوز دارد. در اینجا شناور سنتی بدون مجوز نباید ورودی داشته باشد. بنابراین برخی مسائل مطرح شده سیاسی و حاشیه‌ای است و کسانی که اظهار نظر می‌کنند باید تخصص لازم را در این حیطه داشته باشند، چون صرفا با ادعای یک صیاد بومی نمی‌توان بدون پایه‌های علمی، تحلیلی ارائه کرد.