هجوم زیاده خواهان به زمین های البرز
البرز با مرکزیت کرج که از آن به ایران کوچک تعبیر می شود، با اینکه کوچکترین استان کشور از نظر وسعت به شمار می رود، اما ویژگی و ارزشهای خاص طبیعی و جغرافیایی، سبب شده که این سرزمین همواره مورد طمع زمین خواران و زیاده خواهان قرار گیرد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی وزارت جهاد کشاورزی به نقل از روابط عمومی جهاد کشاورزی استان البرز، سکونت در این دیار
کهن براساس دست سازه های خشتی کشف شده به جای مانده بشر در تپه تاریخی ازبکی این
استان، دستکم 9 هزار سال قدمت دارد، اما وجود ناب ترین و حاصلخیزترین زمین های ملی
و منابع طبیعی همراه با آب و هوای مطبوع و بویژه همسایگی با پایتخت، البرز را از
گذشته های دور به طعمه چرب و شیرینی برای فرصت طلبان و ویژه خواران تبدیل کرده است.
افزایش 10 برابری
جمعیت 200 هزار نفری کرج مرکز البرز به حدود 2 میلیون نفر تنها در چهار یا پنج دهه
اخیر براثر مهاجرت های بی رویه و وجود بیش از 60 نقطه حاشیه نشین در این استان طبق
آمار منتشره ، خود تصویری مستند و گویا از هجوم جمعیتی در شرایط اقلیمی و
جغرافیایی استان البرز است.
البته ناگفته
پیداست که هجوم بی امان مهاجران و رشد حاشیه نشینی تنها یکی از علت های تصرف و
تغییر کاربری زمین های زراعی و باغی البرز محسوب می شود، اما عامل مهم دیگر زمین
خواری و ساخت و سازهای غیرقانونی در این استان، به افراد پول دار و دارای پشتوانه
و رانت بویژه در سالهای گذشته مربوط می شود.
واقعیت این است که
بیشتر مهاجران با هدف داشتن یک سرپناه مبادرت به ساخت غیرمجاز خانه ای کوچک در
حاشیه شهرهای استان کرده اند، این درحالی است که نگاهی به نقاط خوش آب و هوا از
جمله جاده چالوس و باغهای سرسبز و پردرخت واقع در شهر و شهرستانهای تابعه البرز،
کلکسیونی پر از تخلف، تغییر کاربری غیرمجاز و ساخت و سازهای غیرقانونی را به نمایش
می گذارد، تا جایی که برخی از این سودجویان حتی حریم رودخانه چالوس را نیز به تصرف
خود درآورده اند.
بنابراین، گرچه
مهاجران در این زمینه بی تاثیر نبوده اند، اما آنچه بیش از پیش پدیده زمین خواری
در البرز را تهدید و تشدید کرده و می کند، سودهای سرشار و نامشروع ناشی از تصرف غیرقانونی
و تغییر کاربری زمینهای زراعی و باغی این استان و ساخت ویلا و آپارتمان و ایجاد
باغ و باغچه شخصی و فروش آنها به صاحبان پول و ثروت است.
این در حالی است
که دستگاههای بازرسی و نظارت ذیربط در البرز برخورد با متخلفان و سودجویان و زمین
خواران در این استان را تشدید کرده و زمین های وسیعی را نیز از تصرف غیرقانونی
آنها آزاد ساخته اند، اما شاید به صفر رساندن این پدیده شوم به نیرو، امکانات،
تجهیزات و زمان بیشتری نیاز دارد.
بر این اساس ایرنا
البرز در میزگردی با حضور چند تن از مسوولان ذیربط، موضوع تصرف و تغییر کاربری
زمینهای زراعی و باغی و نیز راههای مقابله با این پدیده در استان را مورد بررسی و
کنکاش قرار داد که ابتدا رییس سازمان جهاد کشاورزی البرز ضمن بیان نظرات خود،
ظرفیت های زراعی و باغی استان را هم تشریح کرد.
** نزدیکی به
تهران از جمله عوامل تغییر کاربری و تهدیدی برای زمین های کشاورزی البرز است
رییس
سازمان جهاد کشاورزی البرز گفت: با وجود ظرفیت های بسیار زیاد و کلان این استان در
بخش کشاورزی، امروز شاهد انبوه تقاضا برای تغییر کاربری این اراضی هستیم که بطور
عمده به واسطه نزدیکی البرز به تهران صورت می گیرد و تهدیدی برای کشاورزی استان به
شمار می رود.
سید مجید موسوی
افزود: البته این تقاضاها از گذشته های دور تاکنون وجود داشته و زمین های کشاورزی
استان همواره مورد هجوم افرادی با تمکن مالی مناسب بوده است، آنهم برای اینکه محلی
برای تفرجگاه و دسترسی آسان خود داشته باشند.
** سندهای
تفکیکی در دست مردم یکی از عوامل تغییر کاربری زمین کشاورزی در البرز است
وی
ادامه داد: یکی دیگر از موانع و مشکلات در حفظ اراضی، وجود اسناد تفکیکی مربوط به
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در دست مردم است و اگر ما بخواهیم طبق قانون از
حداکثر توان اقتصادی بخش کشاورزی استان استفاده کنیم، باید برای باغ دو و نیم
هکتار و زراعت نیز پنج هکتار باشد تا سند تفکیکی برای آنها صادر شود.
موسوی افزود: این
در حالی است که اکنون اراضی با مساحت های 500 مترمربع یا هزار مترمربع در البرز
وجود دارد که سند تفکیکی آنها در دست مردم است، بنابراین وقتی این اسناد خرد و
کوچک اما رسمی و معتبر در دست مردم قرار دارد، ضوابط و قوانین حاکم بر کشور به
آنها اجازه ساخت و ساز می دهد، ضمن اینکه اگر بخواهیم در برابر آنها مقاومت کنیم،
با یک سری مشکلات و آفت های دیگری تحت عنوان ساخت و سازهای بی رویه ، شبانه و از
طرفی هم با انشعاب های غیرمجاز آب و برق مواجه می شویم.
وی گفت: موضوع
دیگر هم این است، با توجه به اینکه کشاورزی کار پر زحمتی است و عوامل طبیعی بسیاری
بر آن تاثیر گذار هستند، در نتیجه در مقایسه با بخش های خدمات، صنعت و دیگر مشاغل
کار راحتی نیست، بنابراین افراد ترجیح می دهند تا بجای کشت و زرع وارد پروسه دیگری
شوند که در نتیجه به بحث تغییر کاربری در اراضی کشاورزی منجر می شود.
وی تاکید کرد: در
کنار تمامی این موارد، متقاضیانی هستند که دنبال اراضی نزدیک به شهر یعنی از مرغوب
ترین اراضی کشاورزی هستند، برای اینکه هزینه هایشان را کاهش داده و دسترسی هایشان
راحت تر شود، لذا این موضوع نیز سبب و زمینه ساز تغییر کاربری اراضی کشاورزی می
شود.
موسوی گفت: با
وجود اینکه منابع طبیعی و سازمان جهاد کشاورزی نهایت تلاش خود را کرده است تا در
شهرک های صنعتی زمین در اختیار متقاضیان بخش صنعت قرار دهد، ولی بازهم افرادی
هستند که به دلیل دارا بودن اسناد کشاورزی یا غیرکشاورزی بویژه اراضی واقع در حریم
شهرها، تقاضاهایی را ایجاد می کنند که بازهم تغییر کاربری اراضی را در پی خواهد
داشت.
** مردم می
توانند با سامانه 131 هرگونه تخلف در اراضی کشاورزی البرز را اطلاع دهند
رییس
سازمان جهاد کشاورزی البرز خاطرنشان کرد: باوجود همه این مسایل و مشکلات ما براساس
ضوابط موظف به جلوگیری و برخورد با متعرضان به زمین های ملی و کشاورزی هستیم، به
همین منظور سامانه اطلاع رسانی 131 در استان راه اندازی شده و عموم مردم می توانند
بدون هیچ هزینه ای، در صورت مشاهده هرگونه تخلف در عرصه های کشاورزی، آن را اطلاع
رسانی کنند تا در اسرع وقت مورد پیگیری قرار دهیم.
موسوی افزود: برای
کاهش تغییر کاربری اراضی کشاورزی در البرز همچنین طرح گشت های حفاظت از اراضی
استان راه اندازی و ماشین های مناسبی نیز در اختیار این نیروها قرار داده شده است
که در حد توان به جای جای استان سرکشی می کنند.
به گفته وی این
طرح در دست اجراست ولی با توجه به شمار تغییر کاربری های زمین های کشاورزی استان و
افرادی که با روشهای گوناگون به دنبال این قضیه هستند، این تعداد نمی تواند پاسخگو
باشد و باید گشت های حفاظتی افزایش یابد.
وی اظهار داشت:
برنامه های تشویقی کشاورزان با هدف پیشگیری از رها کردن زمین ها توسط کشاورزان از
دیگر فعالیتها برای کاهش تغییر کاربری اراضی کشاورزی در استان است که اعطای یارانه
در هر هکتار بین 100 میلیون تا 130 میلیون ریال به کشاورزانی که زمین های خود را
کشت می کنند و قصد ماندن در این فعالیت را دارند و نیز بکارگیری روشهای نوین
آبیاری مزارع از جمله این تشویق ها است تا کشت و کار برای آنها مقرون به صرفه شود.
رییس سازمان جهاد
کشاورزی البرز، عدم دریافت هرگونه هزینه ای از کشاورزانی که قصد تغییر نوع فعالیت
در زمین های خود دارند را از دیگر اقدامات تشویقی معرفی کرد و گفت: با هدف حفظ
کاربری اراضی کشاورزی، چنانچه کشاورزان به فعالیت های دیگری از جمله راه اندازی
گلخانه، دامداری، مرغداری و تولید نهال اقدام کنند، مجوز آنها رایگان خواهد بود،
ضمن اینکه تسهیلات بانکی با سود کم نیز به کشاورزان اعطا می شود.
** میزان
تغییر کاربری در شهرستان ساوجبلاغ در البرز به اندازه یک استان است
موسوی
تاکید کرد: بیشترین حجم تغییر کاربری متعلق به شهرستان ساوجبلاغ در استان البرز
است به نحوی که میزان تغییر کاربریهای کشاورزی در این شهرستان حتی با استان کشور
برابری می کند.
وی همچنین به
شناسایی چهار هزار و 228 مورد تغییر کاربری در البرز در سال جاری اشاره کرد و گفت:
از این تعداد یک هزار و 710 مورد آن قلع و قمع شده و عملیات یک هزار و 183 مورد
نیز متوقف شده است.
وی افزود: طبق
آمار وجود بیشترین تعداد تغییر کاربری در شهرستان ساوجبلاغ با یک هزار و 365 مورد،
کرج 849 ، فردیس 791، نظر آباد 772، اشتهارد 258 و طالقان 153 مورد بوده است.
موسوی ساخت 505
هزار مترمربع بنا در زمین های کشاورزی را بیشترین نوع تخلف در البرز عنوان کرد و
گفت: علاوه براین 871 هزار مترمربع دیوار کشی، 56 هزار مترمربع استخر و 494 هزار
مترمربع محوطه سازی، از دیگر تخلفات در این استان بوده است.
وی قانون مقابله
با تغییر کاربری های اراضی را به 2 بخش تقسیم کرد و افزود: مرحله اول مواردی است
که در حال ساخت و ساز در زمین های کشاورزی هستند که طبق ماده دو قانون حفظ کاربری
و اراضی کشاورزی با آن برخورد می شود و در محاکم قضایی رای به قلع و قمع و جمع
اوری وسایل و لوازم کار، داده می شود.
وی
ادامه داد: بخش دوم قانون تحت عنوان تبصره یک مبارزه با ساخت و ساز و اتفاقی که
افتاده است مربوط می شود که پس از طی کردن محاکم قضایی به متخلف اخطار و در دادگاه
بدوی و تجدید نظر بررسی و سپس حکم قلع و قمع داده و علاوه براین تا سه برابر ارزش
زمین و برگرداندن زمین به حالت اولیه نیز محکوم می شود.
وی یادآور شد:
مجلس قانونی تحت عنوان اعطای آب، برق و گاز موقت تصویب کرد که طبق آن کسانی که
فاقد این انشعابات هستند می توانند تقاضا کرده و به شکل موقت مجوز دریافت کنند تا
سه سال بعد تعیین تکلیف شوند، لذا این مساله در نهایت موجب شد تا در بازدید از این
واحدها پس از این مدت چنانچه از قبل از ما مجوز گرفته باشند، اجازه انشعاب را می
دهیم و اگر نداشته باشند، قدمت بنا را طبق قانون مشخص کرده و به محاکم قضایی برای
تعیین تکلیف معرفی می کنیم، مهم این است که این عامل آمار شناسایی تخلف ها را
افزایش داده است.