به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی به نقل از روابط عمومی سازمان امور عشایر ایران به نقل از ایانا، جهانبخش میرزاوند امروز شنبه سوم خرداد در شورای مدیران وزارت جهاد کشاورزی که به ریاست وزیر جهاد کشاورزی برگزار شد، با اشاره به جایگاه ویژه جامعه عشایری، اظهار داشت: عشایر ایران با حضور در ۵ هزار کیلومتر از مرزهای خاکی کشور، نقشی بی‌بدیل در دفاع مقدس و حفظ امنیت مرزی ایفا کرده و همچنان به‌عنوان یکی از ارکان مهم پدافند غیرعامل کشور شناخته می‌شوند.

 رئیس سازمان امور عشایر ایران افزود: طبق آمار رسمی، ۲۵۲ هزار خانوار عشایری با جمعیتی بیش از یک میلیون و ۱۱۵ هزار نفر در ۵۹ درصد از قلمرو جغرافیایی کشور پراکنده‌اند. این جامعه شامل ۶۵۶ ایل و طایفه مستقل، ۱۰۴ ایل است که در ۲۴۷ اتحادیه و تعاونی عشایری کشور عضو هستند و ۴۹۱ صندوق اعتبارات خرد زنان عشایری دارند.

وی ادامه داد: عشایر با در اختیار داشتن ۳۵ میلیون هکتار مرتع و ۲۸ میلیون رأس دام، ۴۲ درصد دام سبک کشور، ۲۵ درصد گوشت قرمز (معادل ۲۰۰ هزار تن)، ۳۵ درصد صنایع دستی و ۴۰۰ هزار تن فرآورده‌های لبنی و شیر تولید، و سالانه نزدیک به ۱۰ میلیون رأس دام به بازار عرضه می‌کنند.

میرزاوند به نقش عشایر در حفاظت از محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: مناطق عشایری به‌دلیل حضور فعال این جامعه، کمترین میزان آتش‌سوزی مراتع را دارند و در صورت بروز حریق، سریع‌ترین واکنش را نشان می‌دهند.

 

چالش‌های جامعه عشایری

رئیس سازمان امور عشایر ایران با اشاره به مشکلات متعدد عشایر، از جمله کمبود شدید آب، کاهش علوفه مرتعی، افزایش چندبرابری هزینه‌ها و کاهش وزن دام، اظهار داشت: جامعه عشایری به‌دلیل شیوه زندگی مبتنی بر کوچ، با تقسیمات جغرافیایی سیاسی همخوانی ندارد و در مسیرهای ۷۸ هزار کیلومتری بین مناطق ییلاقی و قشلاقی تردد می‌کند که این موضوع، ارائه خدمات به آنان را دشوار کرده است.

وی افزود: علاوه بر این، ۸۵ درصد از اراضی کشاورزی واگذارشده به عشایر برای اسکان، با مشکلات حقوقی مواجه است که در حال پیگیری برای رفع آنها هستیم.

 

عملکرد و برنامه‌های سازمان امور عشایر ایران

میرزاوند از احیای ردیف‌های ملی بودجه در سه حوزه راه، آب و اتراقگاه‌ها پس از چهار سال خبر داد و گفت: این ردیف‌ها در گذشته حذف شده بود اما با پیگیری‌های انجام‌شده و با حمایت سازمان برنامه و بودجه، از امسال دوباره احیا شده‌اند.

 وی همچنین به پیگیری ظرفیت‌های قانونی برنامه هفتم توسعه و مصوبه ماده ۵۱ هیئت دولت اشاره کرد و افزود: متأسفانه در بودجه توازن نمایندگان و صندوق حمایت از بخش کشاورزی، کلمه عشایر حذف شده که این موضوع در حال پیگیری است.

میرزاوند به کمبود نیروی انسانی در سازمان اشاره کرد و گفت: ازدو هزار ۵۴۴ پست سازمانی، یکهزار و ۱۴۵ پست بلاتصدی است؛ ۵۵ درصد پست‌های ما خالی مانده که این موضوع، اجرای برنامه‌ها را با چالش مواجه کرده است.

 

توسعه زنجیره تولید و حمایت از معیشت عشایر

رئیس سازمان امور عشایر ایران از برنامه‌های سازمان برای توسعه زنجیره تولید گوشت قرمز خبر داد و گفت: این برنامه شامل همزمانی فحلی، کاهش سقط جنین، کاهش تلفات بره، بهبود تغذیه و تأمین وسایل بهداشتی و واکسیناسیون است.

وی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از سرکوب قیمت گوشت، پیشنهاد خرید تضمینی یا صدور مجوز صادرات گوشت عشایری را مطرح کرده‌ایم که در شورای عالی امنیت و قضایی در حال بررسی است.

میرزاوند همچنین به توسعه صنایع دستی عشایری اشاره کرد و افزود: صنایع دستی عشایری عمدتاً ذهنی است و اگر ثبت و ضبط نشود، در معرض فراموشی قرار می‌گیرد؛ به همین منظور، با معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، تفاهم‌نامه‌ای برای ثبت این آثار و توسعه آنها را در حال تدوین داریم.

 وی از ظرفیت‌های گردشگری عشایری نیز سخن گفت و افزود: برگزاری اولین جشنواره بوم‌گردی در کرمان و گردهمایی مدیران در تبریز، گام‌هایی در راستای تنوع‌بخشی به معیشت عشایر از طریق گردشگری است؛ همچنین، در تلاش هستیم کوچ عشایر ایران را در یونسکو ثبت کنیم.

 

هوشمندسازی و زیرساخت‌های ارتباطی

رئیس سازمان امور عشایر ایران با بیان اینکه مرکز داده سازمان در حال تجهیز است و به‌زودی به یک مرکز پیشرفته تبدیل خواهد شد، افزود: در حوزه زیرساخت‌های ارتباطی، با همکاری وزارت ارتباطات، ۹۰ هزار نقطه برای نصب دکل‌های تلفن همراه شناسایی شده که ۵۰ هزار مورد آن در حال اجرا و ۴۰ هزار مورد دیگر تا دو سال آینده تکمیل می‌شود.

وی یادآور شد: برای رفع مشکلات هویتی و خدماتی عشایر، کد پستی ییلاقی و قشلاقی و پست سیار برای آنها در نظر گرفته شده است.

 

چالش‌های آب و برق و مذاکرات با وزارتخانه‌ها

رئیس سازمان امور عشایر ایران  با انتقاد از قیمت بالای آب عشایری که چندین برابر آب تجاری، شهری و روستایی است، گفت: این یک بی‌عدالتی آشکار است که در حال پیگیری برای اصلاح آن هستیم.

 وی از مذاکرات با وزارت نیرو برای تخصیص آب از چشمه‌ها و خطوط انتقال (مانند خط کوهرنگ به یزد یا دریای عمان به فلات مرکزی) خبر داد و افزود: مقرر شده در مناطقی که ایستگاه‌های پمپاژ آب‌شیرین‌کن خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد، عشایر نیز امکان برداشت آب داشته باشند؛ همچنین، پایش سلامت آب‌انبارهای عشایری برای اولین بار در دستور کار قرار گرفته است.

میرزاوند به کمبود برق در مناطق عشایری اشاره کرد و گفت: از ۲۵۴ هزار خانوار عشایری، تنها ۲۰ هزار خانوار پنل خورشیدی دریافت کرده‌اند که با این روند، برخورداری عشایر از روشنایی حداقلی۵۰ سال طول می‌کشد

وی افزود: در مذاکرات با وزارت نیرو، مقرر شده در مناطقی که شبکه برق تا پنج کیلومتری کانون‌های عشایری است، انشعاب در اختیار آنها قرار گیرد و نیروگاه‌های خورشیدی برای تأمین برق کانون‌ها و فروش به شبکه اصلی ایجاد شود.

 

خدمات‌رسانی دستگاه‌ها و پیشنهاد لایحه جامع

رئیس سازمان امور عشایر ایران با انتقاد از عدم اجرای آیین‌نامه ساماندهی عشایر کشور مصوب هیئت دولت در سال 1384، توسط دستگاه‌ها (به‌جز آموزش‌وپرورش عشایری) گفت: پیشنهاد داده‌ایم این آیین‌نامه به یک لایحه جامع برای خدمات‌رسانی به عشایر تبدیل شود تا ضمانت اجرایی داشته باشد.

وی همچنین پیگیری عضویت سازمان امور عشایر در شورای عالی امنیت کشور و اختصاص شماره تلفن سه‌رقمی (مشابه ۱۱۰ یا ۱۳۷) برای رسیدگی فوری به مشکلات عشایر را از برنامه‌های سازمان امور عشایر قلمداد کرد.

 

همکاری‌های بین‌المللی و فرهنگی

رئیس سازمان امور عشایر ایران همچنین از تلاش برای عضویت در سازمان جهانی کوچندگان عشایر خبر داد و گفت: این عضویت می‌تواند جایگاه عشایر ایران را در سطح جهانی تقویت کند.

 وی در حوزه فرهنگی نیز به اقدامات متعددی اشاره کرد، از جمله راه‌اندازی کتابخانه تخصصی عشایری، انتشار مجله «ذخایر انقلاب»، ایجاد گالری هنرهای زنان عشایری تا هفته دولت، و همکاری با سازمان اسناد ملی و کتابخانه مجلس شورای اسلامی.

میرزاوند افزود: برگزاری شهرآورد استقلال و پرسپولیس به رنگ عشایر، اقدام موثری برای تبیین نقش این جامعه بود که مورد توجه رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفت.

 

تعامل با سایر دستگاه‌ها

رئیس سازمان امور عشایر ایران با اشاره به تفاهم‌نامه‌های متعدد با وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها، گفت: سازمان محیط‌زیست برای توسعه نخجیربانی و محیط‌بانی عشایری، وزارت بهداشت و بهزیستی برای اورژانس هوایی، وزارت میراث فرهنگی برای توسعه گردشگری و صنایع دستی با سازمان امور عشایر همکاری دارند.

میرزاوند همچنین به مشکلات ناشی از معادن و خطوط انتقال آب‌شیرین‌کن در مراتع عشایری اشاره کرد و گفت: با وزارت صمت در حال مذاکره برای تنظیم تفاهم‌نامه‌ای هستیم تا از این معادن به نفع عشایر استفاده شود.

وی در پایان با قدردانی از حمایت‌های وزیر جهاد کشاورزی، خواستار پیگیری مشکلات عشایر در سطح ملی شد و تأکید کرد: جامعه عشایری با وجود تعداد کم، اثرات بزرگی در تولید، امنیت و حفظ فرهنگ و میراث معنوی کشور دارد، و ما با تمام توان در راستای ارتقای کیفیت زندگی و حفظ هویت ایرانی-اسلامی این جامعه گام برمی‌داریم.